Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlar

Siyah Ayaklı Dağ Gelinciği Hayatta kalanların sayısı:  Yaklaşık 1000 tane Doğal ortamı:  Kuzey Amerika Durumu:  Kıtanın tek yerli gelincikleri ve nesli tükenmekte olan memelilerden biridir. 1986 yılında, yalnızca 18 dağ gelinciği kalmışken, şimdi soyu tekrar geri kazanılmaya çalışılıyor.

Dev Çin semenderi Yaklaşık iki metreye varan boylarıyla Çin semenderleri Çin dışında ABD'nin belli bölgelerinde de yaşıyor. ABD'de 'hellbender' adıyla anılan bu hayvanlar ilginç bir görüntüye sahip.

Deniz lalesi karidesleri Nesli tükenmekte olan diğer bir canlı türü de bu karidesler. Şeffaf görüntüleriyle oldukça farklı görünen bu deniz canlıları ses de çıkarıyor.

Cam kurbağa Kurbağa türünün belki de en estetik ve güzel olanıdır. Şeffaf yeşil rengi ve transparan gövdesiyle göz alıcı bir güzelliği vardır. Yağmur ormanlarında yaşarlar.Ne yazık ki bu kurbağalar da yok olmak üzere.

Ayaklı amfibiler İlginç vücut şekilleri olan bu canlılar evrimlerini tam olarak tamamlayamamışlar. Kuyruk biçimindeki vücut şekilleri farklı yaşam şekillerine ayak uydurmalarını sağlıyor. Yumuşakça grubunda yer alıyorlar ve olduk ça keski n dişlere sahipler.

Dev Komodor ejderi Bu ejder, ancak 1912 yılında keşfedilmiştir. Bu tür yalnız Sonda takımadalarının bazı küçük adalarında ve özellikle adını taşıdığı adada bulunur. Uzunluğu 3 metreyi geçtiğinden kertenkelelerin devi sayılır. Yerliler, yavru geyikleri ve yavru yaban domuzlarını, hatta zaman zaman yabani atları yediğini söylerler. Adı fare adası olan Komodor adasında bir tek farenin kalmamış olması manalıdır. Dev varan bunların hepsini yediği tahmin edilebilir. Bu varan, pisboğazlığı, kendi hemcinslerine saldırıp onları yemeye ve her türlü hayvan leşiyle karnını doyurmaya kadar vardırır

Kagu Avustralya'nın bin küsur mil doğusundaki Büyük Kaledonya adasında yaşar. Yeni Kaledonya pullarında yer alan bu tavuk iriliğindeki kuş özellikle geceleri faaldir.

Moa Moalar dünyanın en büyük kuş türü olarak kabul edilseler de nesilleri insanlar tarafından yok edilmiştir.

Hazar kaplanı Hazar kaplanları batıda Türkiye, Kafkasya'da İran, Türkmenistan ve Afganistan'ın kuzey kesimleri ile Mogolistan'da ve elbette ismini aldığı Hazar denizi etrafında yaşamaktaydı. Hazar kaplanlarının 1970 yılında Rusya'daki türün son üyesinin ölümüyle yok olduğu biliniyor.

Fildişi gagalı ağaçkakan Fildişi gagalı ağaçkakan türü dünyanın en büyük ağaçkakanları olarak sıralanıyor. ABD'de Arkansas ve Louisiana'da görülse de dünya üzerinde nesli tükenmeye yüz tutmuş canlıların en başında geliyor.

  Kısa Gagalı Yunus   Kısa gagalı yunus (Delphinus delphis), Akdeniz alt türüdür. Son 40 yıl içinde türün nüfusu aşırı avlanma ve yaşam alanlarının bozulması sonucu %50 düşmüştür.   Diğer nesli tükenen hayvanlar ise: Akdeniz foku, Anadolu Leoparı, Carrette Carrette, Kelaynak kuşları ve Gorillerdir.

Vaquita – Meksika Yunusu Doğal alanları California Körfezi olan bu memeli hayvan, sürekli olarak balıkçıların ağlarına takılmakta ve sürekli olarak azalmaktadırlar. Sayılarının 200-300 kadar olduğu tahmin edilmektedir.

Sumatra Kaplanı Doğal yaşam alanı Endonezya ’nın Sumatra adası olan bu kaplan türü, adada yaşayan bir kaplan türü olduğundan insanlardan korunamamaktadır. Sayıları yaklaşık 100 kadar kalan bu hayvanlar koruma altına alınan türler arasında.

Siyah Ayaklı Dağ Gelinciği Anavatanı Kuzey Amerikadır. Sayıları yaklaşık 1000 adet kadar kalmıştır. 80’li yıllarda neredeyse nesli tükenen bu hayvanlar koruma altına alındıktan sonra bu sayıya ulaşılmıştır.

Kaynaklar İçin Tıklayın

Pigme Borneo Fili Anavatanı Kuzey Borneo olan bu fil türü, Asya fillerine göre 50 cm. daha kısadır. Palmiye ekimi nedeniyle yaşam alanları her geçen gün daralan Borne fillerinin sayısı şimdilik 1500 civarında.

Javan Gergedanı Endonezya ve Vietnam ormanlarında yaşayan bu gergedan türü, kaçak avcıların boynuzlarının değeri nedeniyle avladıkları bir hayvan. Ormanlık alanların yani doğal yaşam alanlarının her geçen gün talan edilmesi de neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına etkendir. Günümüzde sayıları 60 adet bile yok.

Mekong Yayın Balığı Güneydoğu Asya’nın Mekong bölgesinde yaşayan bu balık türü, kaçak avlanma nedeniyle nesli tehlike altındadır. Bugün sayıları birkaç yüz adet olarak tahmin edilmektedir.

Cross River Gorili Anavatanı Kamerun ve Nijerya olan bu goril türü, eti nedeniyle insanlar tarafından avlanmaktadırlar. Sayıları 1500 civarında olan Cross River gorili 80’li yıllardan bu yana koruma altında.

Altın Başlı Langur Altın Başlı Langur: Ana vatanı Vietnam olan bu hayvanlar, 10 yıldan uzun bir süredir koruma altında olmasına rağmen, bir türlü çoğalamıyorlar ve şu anda 70 adetten daha az bir sayıları var.

Toros Kurbağası Sadece Türkiye’de Toroslar’da yaşarlar. Dünyanın ötmeyen tek kurbağa türüdür. yaşam alanı çok sınırlıdır. 1990’lı yıllarda yaşam alanlarına sazan balıkları salınmış, bu da toros kurbağasının neredeyse yok olmasına neden olmuştur. Daha sonra durumun farkına varılmış ve gerekli önlemler alınmış olsa da toros kurbağasının nesli hala tehtike altındadır. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan hayvanlara örnek olarak sumatra kaplanı, altın başlı langur, siyah ayaklı dağ gelinciği, meksika yunusu, bozkır kartalı, bengal kaplanı, javan gergedanı, ulu doğan, kolan balığı, mezgeldek, anadolu dikenli faresi, dikkuyruk gibi türler de sayılabilir.

Panda Pandalar besin olarak neredeyse sadece bambu yapraklarını yerler. Bambu bitkisinin iklimsel nedenlerle yok olması pandaların neslini tehlike altına sokmaktadır. Pandaların ürkek yapısı besin bulamayan pandaların diğer alanlara göç etmelerini engellemektedir. Ayrıca insanların pandaların yaşam alanlarına göç etmeleri bu canlıları olumsuz yönde etkilemektedir.

Çizgili Sırtlan Afrika, Asya’nın güneyi ve Ortadoğu’da yaşarlar. Türkiye’de de yaşarlar. Nadir gözlenebilirler. Sayıları çok azdır.

Cross River Gorili Kamerun ve Nijeryadaki ormanlarda yaşarlar. Sayıları yaklaşık 300 tane kalmıştır. Çok nadir görüntülenirler. 1980’den beri nesli tükenme tehlikesinde olduğu kabul edilmektedir.

Kutup Ayısı Kuzey kutbunda yaşar. Nesli tükenme tehlikesi nedeniyle 1973 yılında korunmaya alınmıştır. Günümüzde kısmen neslini devam ettirebilmelerine rağmen küresel ısınmanın etkisini arttırması sonucunda neslinin ciddi şekilde tehlikeye gireceği düşünülmektedir.

Borneo Fili Borneoda yaşayan kısa boylu bir fil türüdür. Pigme Borneo Fili olarak da bilinir. 1986’da nesli tehlikede olan canlı olarak tanımlanmıştır. Borneodaki tarım alanlarının genişlemesi bu fillerin yaşamını olumsuz etkilemiştir.

Kelaynak Kuşu Ortadoğu ve Afrika’da yaşayan göçmen bir kuştur. Türkiye’de koruma altına alınmışlardır. 2004 yılında toplan sayıları toplam 2000’e ulaşamamaktadır. Tarım ilaçları, sulak alanların yok edilmesi kelaynak neslini tükenme tehlikesiyle karşı karşıya getirmiştir. Kelaynak kuşları tek eşli olduğu için çift olarak koruma altına alınır. Yine tek eşlilik nedeniyle üremeleri yavaştır.

Caretta caretta Kaplumbağası Akdenizde yaşarlar. Yumurtlamak için kıyıya çıkar ve yumurtalarını kuma bırakırlar. İnsanların yumurtlama alanlarını kullanması ve ışık kirliliği nedeniyle nesilleri tükenmektedir. Yumurtadan çıkan yavrular deniz yerine parlak ışıklara (şehire) yönenebilmektedir.

Bataklık Baykuşu Kır baykuşu olarak da bilinir. Nerede besin bulursa orada yaşar. Bilinçsiz avlanma nedeniyle nesli tehlikededir. Nisan ayında yumurtlarlar.

Alageyik Avrupa, Türkiye ve İran’da bulunurlar. Ormanlık alanlarda yaşarlar. Bilinçsiz avlanma deneniyle Türkiye’de sayıları çok azalmıştır. Alınan yasal önlemler sayesinde sayıları biraz artmış olmasına rağmen hala istenilen miktarlarda değildir.

Akdeniz Foku Fas kıyıları ve Türkiye’de özellikle İzmir Foça’da yaşarlar. İnsandan uzak, tenha kıyıları yaşamak için seçerler. Memeli bir canlıdır. Aşırı avlanma ve denizlerin kirlenmesi nedeniyle nüfusu hızla azalmıştır. Tüm Dünya’da sayılarının 600 civarında kaldığı bilinmektedir.

Vaşak Yırtıcı türlerden biri olan vaşaklar, ülkemizde görülüyor ancak geçmişe göre varlıkları tehlike altında. Çanakkale, Kastamonu, Artvin, Siirt, Hakkari, Bitlis, Bingöl, İzmir, Muğla, Antalya ve Bolu'da halen görülen vaşaklar, yasak olmasına rağmen postları için avlanmaktadır.

Deri Sırtlı Deniz Kaplumbağası Yaşayan en büyük kaplumbağa türü olan bu tür genelde tropikal okyanuslarda yaşamakta. Diğer deniz kaplumbağalarına göre bir çok farklı yönleri bulunan deri sırtlı deniz kaplumbağalarının boyları 1 buçuk metreden daha uzun olabiliyor.

Pangolin Vücutlarının tamamı pullardan oluşan ve tehdit unsuru sezdiğinde top haline gelip bu pullarını düşmanını korkutmak için kullanan pangolinlerden günümüzde kaç adet kaldığı tam olarak bilinmese de durumları kritik seviyeye yükseltilmiş durumda.

Siyah Gergedan Siyah Gergedan türünün nesli bir aralar öylesine tehlike altındaydı ki, küçük bir Google aramasıyla nesillerinin yok olduğuna dair onlarca haberle karşılaşabilirsiniz. Ancak durum öyle değil.  1900’lerde günde neredeyse 5-6 tane siyah gergedan öldürüldüğünden sayıları hızla düşen bu hayvan türü, çok önemli ve yaygın çalışmalar sayesinde yok olmaktan kurtarılsa da hala oldukça kritik bir durumda bulunuyor.  Şuan için 5000’den fazla siyah gergedanın yaşadığı tahmin ediliyor.

Amur Parsı  Parsların, yani leoparlarında genelde Afrika’nın geniş bozkırlarında yaşadıkları düşünülse de bu pars türü Rusya’nın en doğusunda yaşamaya adapte olabilmiş. Saatte 60 km hıza ulaşabilen Amur Parslarının sıçrama yetenekleri de oldukça gelişmiş; tek bir sıçramada yatayda 6 metre, havaya doğruysa 3 metre katedebiliyorlar.  Ormanlarda ve dağlarda yaşadıkları bilinen bu hayvan türünün erkekleri çiftleşme sonrası dişiyle beraber kalıyor ve bazen yavruların bakımında bile yardımcı oluyor. Doğal ortamda 15, gözetim altında 20 yıl yaşayabildikleri biliniyor.  Türün 60’dan biraz fazla üyesinin kaldığı düşünülüyor.

Saola Oldukça nadir görülen bu hayvan türü günümüze kadar sadece 4 kere bilimsel olarak raporlanmış. İlk olarak 1992 Mayıs’ında keşfedilen Saola türü 1900’lerin en büyük zoolojik keşiflerinden biri olmasının yanı sıra son 50 yıl içerisinde keşfedilen en büyük memeli hayvan olma özelliğini de taşıyor.    Türe ait kaç bireyin kaldığı tespit edilemiyor. Saolaların sadece Vietnam ve Laos’ta yaşadığı biliniyor.

Cross Nehri Gorili   Nijerya’nın en büyük nehirlerinden biri olan Cross Nehri etrafında yaşayan bu canlı türünün tehlike altında olup olmadığının anlaşılması son 10-20 yıla kadar mümkün olmadı. Bunda en büyük etkense bu canlıların insanların farkında olması ve bu nedenle özellikle en ıssız yerleri seçmeleriydi.  An itibariyle 200-300 civarı Cross Nehri Gorili kaldığı düşünülüyor.

Dağ Gorili Dağların yüksek kısımlarındaki ormanlık alanlarda yaşayan dağ gorillerinin genel popülasyonun 900’den biraz daha az olduğu biliniyor.   İki ayrı grup halinde yaşadığı tespit edilen bu türe ait iki grup da Uganda sınırları içerisinde bulunmakta.

Cava Gergedanı Bu türün an itibariyle sadece 60 adet üyesi bulunmakta. Bu üyelerin tamamı Hindistan’daki Ujung Kulon Ulusal Parkı’nda koruma altında yaşıyor

Şahin Gagalı Kaplumbağa 75-90 cm boylarında ve 40-75 kilogram ağırlıklarında olan bu canlı türünün nesli de kritik seviyede yok olma riskine sahip.